Zwykle ten temat rzadko jest poruszany lub gubi się w będących znacznie bardziej „na czasie” zagadnieniach, jak NLP w sprzedaży, w zarządzaniu, w reklamie itd. Zdecydowałem się napisać o nim z paru powodów. Po pierwsze pasuje do atmosfery Świąt Bożego Narodzenia. Po drugie jest ciekawy, a mało znany. Po trzecie, NLP bywa atakowane przez niektórych duchownych jako odmiana New Age, eklektyczno-synkretycznego nurtu, który często miesza ze sobą neopoganizm zachodni z wybranymi elementami filozofii Wschodu, channelingiem, różnymi rodzajami spirytualizmu, fizyką kwantową w stylu pop, szamanizmem itp., itd. Oczywiście takie wyobrażenia o NLP mają zwykle duchowni, którym brakuje rzetelnej, choćby elementarnej wiedzy na jego temat, nie mówiąc już o jakimkolwiek praktycznym doświadczeniu.
Mało kto wie natomiast, że duchowni chrześcijańscy bywają również znanymi ekspertami i autorami w dziedzinie NLP. Jednym z najbardziej znanych jest baptysta, od ponad 30 lat pastor, Bob G. Bodenhamer, współautor wielu książek napisanych z Michaelem Hallem, m.in. na temat metaprogramów i ich zastosowania oraz podręczników do NLP.
Obok Claudio Naranjo, słynnego psychoterapeuty gestaltowskiego, oraz Johna Burtona jest również współautorem Gestalt Therapy: The Attitude & Practice of an Atheoretical Experientialism. Widać powrócił w niej do jednego z głównych korzeni NLP. Samodzielnie opublikował natomiast Mastering Blocking and Stuttering: A Cognitive Approach to Achieving Fluency (Pokonać blokadę mowy i jąkanie: kognitywne podejście do osiągania płynności). Więcej na temat zastosowania przez niego NLP w terapii jąkania można znaleźć w wydanej w tym roku książce pod redakcją Michaela Halla i Shelle Rose Charvet Innowacyjne NLP. Przewodnik na trudne czasy (Zysk i S-ka), gdzie Bodenhamer umieścił rozdział pt. Przyczyny jąkania. Model osiągania płynności.
Bodenhamer był również członkiem założycielem i jednym z liderów The International Association for Neuro-Semantics. Nazwa tego stowarzyszenia nawiązuje bezpośrednio do prac Alfreda Korzybskiego (ach te polskie wpływy…), gdzie określenia typu „neuro-semantyczne” procesy, aspekty zaburzeń, zdrowia, komunikacji itd. wielokrotnie pojawiały się obok pojęcia „neuro-lingwistyczne”. Bodenhamer i Hall poświęcili wiele uwagi przestudiowaniu dzieł Korzybskiego i zaczerpnęli stamtąd wiele inspiracji do rozwoju autorskich koncepcji i narzędzi. Więcej na temat neuro-semantyki można znaleźć pod adresem: neurosemantics.com
Oprócz zachwytów nad dokonaniami Korzybskiego, była również i bardziej prozaiczna przyczyna utworzenia tej dyscypliny i zarejestrowania jej pod zastrzeżoną nazwą. Otóż w 1996 r. Richard Bandler złożył pozew do sądu przeciwko wielu uznanym autorytetom w dziedzinie NLP (z Johnem Grinderem, Connirae i Stevem Andreasami włącznie), domagając się 90 000 000 dolarów zadośćuczynienia, z tytułu nauczania przez nich NLP, do której to nazwy on rościł sobie wyłączne prawo. Ostatecznie sprawę przegrał, ale wtedy nie było tego jeszcze wiadomo, a między innymi Michael Hall i Bob Bodenhamer mogli się stać obiektami kolejnych pozwów. Stąd ich pomysł na ratunek w postaci stworzenia neuro-semantyki i kontynuowania swojej działalności pod tym hasłem.
Tak czy inaczej, pastor Bodenhamer od wielu lat łączy swoją posługę duszpasterską z rolą trenera NLP, coacha i terapeuty w harmonijny i twórczy sposób. Mieszka w Gastonia, w Północnej Karolinie, ze swoją żoną Lindą.
Innym znanym adeptem NLP w stanie duchownym jest karmelita meksykański, Luis Jorge González. I jego bibliografia jest imponująca: Modeling on Jesus. In Search of Personal Growth with NLP; Jesus in Dialog. Personal and Spiritual Accompaniment with NLP; Jesus The Leader, Facilitating Group Learning with NLP; NLP Messenger of Good News i wiele innych – ich wykaz można znaleźć tutaj.
I w dodatku są bajecznie tanie – uwaga, każda po jednym funcie brytyjskim, czyli po ok. 5 zł (!!!) , a niektóre mają po ok. 250 stron formatu zeszytowego.
O ile Bodenhamer zajmuje się NLP jako takim, publikując opracowania na jego temat, to Mistrz NLP, o. Luis Jorge González stosuje NLP głównie w duszpasterstwie i duchowość przekłada na język NLP, co widoczne jest w większości tytułów jego publikacji. To niezwykłe – czytać wyjaśnienia Ewangelii przy pomocy pojęć NLP, opisy zastosowań metod NLP przez Jezusa, na przykład kotwiczenia, czy opis nawrócenia w kategoriach poziomów neurologicznych Diltsa. Ale o. Luis jest także zainteresowany podnoszeniem jakości życia i działania w ogóle, o czym świadczą takie jego książki, jak Love, Health and Longevity; NLP Success and Personal Excellence czy Pleasure in Problem Solving. From the NLP Perspective. I nic dziwnego, bo jak tu rozwijać się duchowo, gdy – odnosząc się do powyższych tytułów – ktoś nie jest zdolny do miłości, absorbują go choroby, nie potrafi odnosić sukcesów i załamuje się pod ciężarem problemów? Trzeba więc zacząć od fundamentów, zanim pobuduje się wyższe piętra.
A skoro już wymieniłem nazwisko Diltsa, to nie sposób pominąć jego zainteresowania duchowością, głównie zachodnią. Jest on autorem niewielkiej książki Cognitive Patterns of Jesus of Nazareth: Tools of the Spirit, którą darmowo możecie ściągnąć w PDF-ie.
Napisał również artykuł pt. Modeling the Wisdom of Jesus, również dostępny w Internecie. Ale największe jego dzieło w tej tematyce, to Tools of the Spirit. Pathways to the Universial Innocence – książka z 1997 r., którą napisał wspólnie z Robertem McDonaldem, pionierem w zastosowaniu NLP do terapii uzależnień.
Książka ta jest niejako dwugłosem w dyskusji, jaką prowadzą autorzy na temat duchowości, ale zawiera też opisy – krok po kroku – wielu metod proponowanych przez autorów jako przydatnych do wzbogacenia swoich duchowych poszukiwań, a także do rozwiązywania problemów, jakie mogą się pojawiać w tej sferze oraz do realizacji duchowych celów. Jest to oczywiście bardzo osobiste podejście autorów, ale poszerzone o wypracowane przez nich narzędzia i uzyskane dzięki nim wglądy. Przez to książka może być inspiracją dla wszystkich poszukujących.
Lecz oto zaledwie rok temu inny światowej sławy trener NLP, Richard Bolstad, wraz ze swoją Muzą, Julią Kurushevą, opublikowali książkę Integration: NLP and Spirituality.
Preludium z 2003 r. do tej książki, bardzo naukowe, do pobrania w wersji PDF gratis znajdziecie tutaj.
Tak więc okazuje się, że mamy całkiem sporą bibliografię dotyczącą zastosowania NLP w obszarze duchowości, i to autorstwa zarówno duchownych chrześcijańskich, jak i osób świeckich. Jak widać temat ten jest żywy w naszej dziedzinie, a dorobek poświęcony omawianej tu tematyce może dostarczyć wiele materiału do inspiracji, refleksji, praktyki i własnych poszukiwań. A ponieważ okres nadchodzących Świąt temu sprzyja, to mam nadzieję, że ta garść informacji okaże się Wam pomocna, choćby w odkryciu mniej znanego, oblicza NLP.
Benedykt Krzysztof Peczko
